| دسته بندی | علوم پایه |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 526 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 300 |
رابطه هوش عاطفی و مهارت های ارتباطی با راهبردهای مدیریت تعارض بین مدیران آموزشی واجرایی دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه های کشور – ارائه ی الگو
مقدمه
دانشگاه به عنوان یک عامل اجرایی در آموزش و تربیت فرد وهدایت وی به سمت شهروندی موثر و مفید به حال جامعه ، دارای نقش موثر بوده و بدون تردید تامین کننده ی نیروی انسانی مورد نیاز جامعه درآ‌ینده خواهد بود . به همین دلیل امروزه در جوامع مختلف , دانشگاه ها از نظر کمی و کیفی رشد و گسترش یافته و تقاضا برای راهیابی روز به روز زیادتر می شود و تعداد کثیری دانشجو برای تحصیل و برخورداری از مزایای آن به این مراکز روی می آورند .
دانشگاه بعنوان یک نهاد تعلیم و تربیت از همه نهادهای اجتماعی پیچیده تر است . دانشگاه همانند سایر سازمان های رسـمی بایستی با وظایف ساخت ، اداره و جهت دادن به ترکیب پیچیده ای از منابع انسانی درگیر گردد . بر خلاف اغلب سازمانهای رسمی تولید دانشگاه انسان است و این امر موجب پیدایش مسائل ویژه در مدیریت دانشگاه می گردد .
از جمله مسائلی که دانشـگاه به عـنوان یک سـازمان با آن روبرو اسـت مساله تعارض[1] و عدم موافقت هاست. فعالیت های سازمانی مستلزم تعامل بین افراد وگروه های سازمان می باشد . در سازمان ها افراد مختلفی در رده های گوناگون مشغول انجام فعالیت ها و وظایف خود می باشند . لازمه انجام این فعالیت ها ارتباط دو جانبه یا چند جانبه افراد با همدیگر بوده که می توانند زمینه ساز ایجاد تعارض باشند
بنابراین یکی از عمده ترین و در عین حال غیر قابل اجتناب ترین مسائل در سازمان ها تعارض بین افراد و گروه های موجود در آنها می باشد .دانشگاه نیز از این امر مستثنا نیست . « اصولا خمیر مایه مدیریت نظام های آموزشی با تعارض عجین است » (لی فام وهووئه2، 1974، ترجمه نائلی، 1370 ).
باید به خاطر داشت، این وجود تعارض نیست که باعث اختلال و از هم پاشیدگی روابط در سازمان می شود؛ بلکه مدیریت غیر اثر بخش تعارض ها است که سبب نتایج نامطلوب می شود . تعارض در حد معقول یک جنبه طبیعی و مطلوب در هر رابطه ای است و اگر مدیریت تعارض به شکل سازنده صورت گیرد بسیار ارزشمند خواهد بود ( کتزلز 3 و همکاران ، ترجمه کریمی ، 1378 ).
بنابراین سازمان های ورزشی بخصوص دانشکده های تربیت بدنی برای اینکه بتوانند برنامه های اصولی تربیت بدنی را در جهت تأمین سلامت جسمانی و روانی دانشجویان ارائه دهند و زمینه های مساعدی را برای رشد و پرورش استعدادهای ورزشی دانشجویان ایجاد نمایند و از حداکثر توان جسمانی و روانی و فکری کارکنان خود بهره گیرند، باید اختلافات ، کشمکش ها و تعارضات را به گونه ای موثر و سودمند اداره کنند . از کسانی که نقش مهمی در شـناسایی ، هدایت و حل تعارضـات در سـازمان ها دارند ، مدیران آن سـازمان ها می باشند . توانایی برخورد مدیران با تعارض و اداره آن در موفقیت و اثر بخشی کارکنان و سازمان های آنها اثر بسزایی دارد .
یکی از مهمترین عواملی که تعیین کننده توانایی مدیر در حل موثر تعارض است، برخورداری او از هوش عاطفی[2] است. برخلاف آنچه که درگذشته تصـور می شد و هوش شناختی را تنها عامل موفقیت افراد می دانستند امروزه هوش عاطفی را از عوامل تعیین کننده موفقـیت افراد در کار و زندگی می دانند (گلمن[3] ، 1995 ) .آنچه که امروزه هوش عاطفی نامیده می شود، در اصل منبع اصلی انرژی ، قدرت ، آرزو و اشتیاق انسان است و درونی ترین ارزش ها و اهداف فرد را در زندگی فعال می سازد. با توسعه عاطفی فرد می آموزد که احساسات خود و دیگران را تایید کند و برای آنها ارزش قائل شود و بطور مناسب به آنها پاسخ گوید و در می یابد که عواطف در هر لحظه از روز اطلاعات حیاتی و سودمندی در اختیار او می گذارند . این واکنش قلبی است که نبوغ خلاق و شهود را شعله ور می سازد . فرد را با خود صادق می گرداند ، روابط اطمینان بخش برقرار می کند ، تصمیمات مهم را روشن می کند ، قطب نمای درونی برای زندگی و کار فراهم می آورد و شخص را به پیشآمدهای غیرمترقبه و راه حل های موفقیت آمیز رهنمون می سازد ( کوپر[4] ، 1980 ، به نقل از عزیزی ،1377 ) .
تحقیقات نشان می دهند که حل تعارض در سازمان ها نیاز به ایجاد یک محیط مسالمت آمیز ، کاهش تبعیض وبرقراری عــدالت ، یادگیری مشارکتی ، پیــشگیری از خــشونت و تفــکر انتقـادی دارد ( کاترین[5] ، 1995 ) . مدیرانی می توانند چنین محیط هایی را خلق کنند که از هوش عاطفی بالایی برخوردار باشند .
مدیر با داشتن شعور عاطفی بالا می تواند نسبت به تعارض آگاهی بیشتری کسب نماید و بدین وسیله سریع تر و صحیح تر تعارض را شناسایی کند و با همدلی و اطمینان به هدایت سودمند آن بپردازد و از این طریق محیطی فراهم آورد که کارکنان از سلامت روانی بیشتری در آن برخوردار شوند . چرا که افراد با داشتن یک رابطه سالم ، احساس پذیرش ، درک حمایت ، ارزش ، اعتماد و اهمیت می کنند و این تامین کننده سلامت روانی و افزایش کارایی و سودمندی افراد است . در چنین فضایی است که مدیریت تعارض به شکل سازنده آن امکان پذیر می شود .
همچنین از دیگر عوامل مؤثر در حل تعارضات در سازمان علاوه بر جلوگیری از دخالت ذهنیت در ارتباطات سازمانی و پذیرش نظرات دیگران و .... برخورداری مدیر از مهارت های ارتباطی می باشد (سلطانی، 1380).
یک مدیر چنانچه بتواند گوینده خوب و فرستنده خوب ، شنونده خوب و گیرنده خوب باشد ، مشارکت افراد درون و بیرون سازمان را از طریق جلب اعتماد فراگیر تامین خواهد کرد و این امر موفقیت او را در دستیابی به اهداف سازمان تضمین خواهد کرد .
دستیابی اهداف آموزش و پرورش در دانشگاه ها منوط به استفاده بهینه از منابع انسانی ، مالی و تجهیزاتی است . اما پویایی نظام آموزشی به عوامل مختلفی از جمله وجود روابط سالم و به دور از هرگونه تیرگی و همکاری و همدلی بین کارکنان دارد تا افراد بتوانند در محیطی پویا و سالم در جهت تحقق اهداف شخصی و سازمانی گام بردارند .
بنابراین مدیران باید این حقیقت را بپذیرند که تعارض جزء انکار ناپذیر زندگی سازمانی است و مدیریت سازمان چاره ای جز پذیرش آن ندارد .آنها می بایست از تعارض برای افزایـش اثـر بـخشی سـازمان بهره جویند .برای مدیـریت تعارض در سـازمان ها تکنـیک های متـعددی وجـود دارد .همـکاری، مصـالحه، رقـابت، سازش و اجتـناب از روش هـای برخورد با تعـارض است که در این تحـقیق از آنها در قالب سـه راهبـرد راه حل گرا، عدم مقابله و کنترل نام برده شده است .
پژوهش حاضر سعی بر آن دارد که نگاهی موشکافانه به مدیران تربیت بدنی و ورزش که وظایف گوناگونی در محیط دانشگاهی بر عهده دارند ، داشته باشد . از طرفی باید متذکر شد که بین مدیران آموزشی و اجرایی از نظر نوع کاری که انجام می دهند ماهیتاً تفاوت هایی وجود دارد . زیرا بخش عمده کار مدیر آموزشی در ارتباط با مسائل آموزشی ، دانشجو و استادان که صرفا ً مشغول به تحصیل و کار در یک رشته خاصی هستند می باشد . ولی مدیران اجرایی با تمام دانشجویان سر و کار دارند، که هریک در رشته های خاصی مشغول به تحصیل می باشند .
پژوهش حاضر در نظر دارد که میزان هوش عاطفی، مهارت های ارتباطی و راهبردهای مدیریت تعارض را در مدیران آموزشی و اجرایی دانشکده ها و گـروه های تربیـت بدنی دانشـگاه های دولتی و دانشگاه های آزاد اسلامی کشور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد. همچنین ارتباط هوش عاطفی ومهارت های ارتباطی را با راهبـردهای مدیریت تعـارض مورد بررسـی قرار داده و در نـهایت با توجـه به یافته های حاصل از این تحقیق و همچنین مطالعات انجام شده در این زمینه الگوی مناسبی ارائه دهد که بتواند مدیران را در حل موفقیت آمیز تعارضات کمک نماید.
فهرست مطالب:
فصل اول
مقدمه .................................................................................................................................. 1
زیربنای نظری تحقیق ...................................................................................................... 4
تعارض و ماهیت آن ....................................................................................................... 4
دیدگاه های متفاوت پیرامون تعارض سازمانی ................................................................. 8
انواع تعارض ................................................................................................................. 10
تعارض و اثرات اصلی آن .............................................................................................. 13
علل ایجاد تعارض در سازمان ها .................................................................................... 15
تعارض و تغییر ............................................................................................................... 18
تعاض و اثربخشی سازمان .............................................................................................. 19
راهبردهای پیشگیری و راهکارهای رفع تعارض .............................................................. 20
سبک ها و راهبردهای مدیریت تعارض .......................................................................... 22
تفرقه انداختن و حکومت کردن، سرکوب کردن تعارض، حل سازنده تعارض، رویکردهای حل تعارض، چانه زنی، میانجی گری و حکمیت ............................ 22
خلاصه بحث تعارض ................................................................................................... 30
هوش عاطفی ............................................................................................................... 30
هوش عاطفی و ریشه های تاریخی آن .......................................................................... 31
پایه های بیولوژیکی عواطف و هوش عاطفی ............................................................... 35
دیدگاه های متفاوت پیرامون هوش عاطفی .................................................................... 37
مؤلفه های هوش عاطفی گلمن ..................................................................................... 40
مؤلفه خودآگاهی، مؤلفه مدیریت، مؤلفه آگاهی اجتماعی، مؤلفه مهارت های اجتماعی، مؤلفه خودانگیزی .............................................................................................. 40
توجه معاصر به هوش عاطفی ............. .......................................................................... 46
تقسیم بندی افراد بر اساس IQ و EQ از دیدگاه جک بلوک ........................................ 47
نقش وراثت و محیط در هوش عاطفی ........................................................................... 48
ویژگی های افراد با هوش عاطفی بالا و پائین ................................................................ 49
هوش عاطفی در محل کار ............................................................................................. 51
آموزش و یادگیری هوش عاطفی ................................................................................. 55
خلاصه بحث هوش عاطفی .......................................................................................... 57
ارتباطات و چهارچوب مفهومی آن .............................................................................. 58
هدف و اهمیت ارتباطات ............................................................................................. 61
فرایند و انواع ارتباطات................................................................................................ 63
مهارت های ارتباطی مدیران ....................................................................................... 66
تعریف مهارت های ارتباطی ........................................................................................ 66
مهارت های ارتباطی و مؤلفه های آن ........................................................................... 66
مهارت کلامی، مهارت بازخورد و مهارت شنود مؤثر ....................................... 66
خلاصه بحث ارتباطات ................................................................................................. 71
الگو (مدل) .................................................................................................................. 71
نظریه های الگوسازی – انواع الگو ................................................................... 71
بیان مسأله .................................................................................................................... 76
اهمیت و ضرورت تحقیق ............................................................................................. 78
اهداف تحقیق .............................................................................................................. 80
پیش فرض های تحقیق ................................................................................................ 81
محدودیت های تحقیق ................................................................................................. 81
تعریف واژه ها و اصطلاحات ....................................................................................... 82
فصل دوم: پیشینه تحقیق
تعارض ....................................................................................................................... 86
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ............................................................... 90
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور .......................................................... 90
هوش عاطفی
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ............................................................... 95
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ........................................................... 98
ارتباطات (مهارت های ارتباطی)
تحقیقات انجام شده در داخل کشور ............................................................... 103
تحقیقات انجام شده در خارج ازکشور ........................................................... 106
نتیجه گیری از مرور ادبیات تحقیق .............................................................................. 108
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
روش تحقیق ............................................................................................................ 111
جامعه آماری ........................................................................................................... 111
نمونه تحقیق ............................................................................................................ 112
متغیرهای تحقیق ....................................................................................................... 112
ابزار های تحقیق ...................................................................................................... 113
نحوه امتیاز دهی و پایایی پرسشنامه های تحقیق ....................................................... 114
نحوه جمع آوری اطلاعات ....................................................................................... 117
روش های آماری .................................................................................................... 117
رعایت مسائل اخلاقی ............................................................................................. 118
چکیده:
بخش دوم آزمون فرضیه های تحقیق
فرضیه 1:
فرضیه 2:
فرضیه 3:
فرضیه 4:
فرضیه 5:
فرضیه 6:
فرضیه 7:
فرضیه 8:
فرضیه 9:
فرضیه 10:
فرضیه 11:
فرضیه 12:
فرضیه 13:
فرضیه 14:
فرضیه 15:
فرضیه 16:
فرضیه 17:
فرضیه 18:
فرضیه 19:
فرضیه 20:
فرضیه 21:
فرضیه 22:
فرضیه 23:
فرضیه 24:
فرضیه 26:
فرضیه 27:
فرضیه 28:
فرضیه 29:
فرضیه 30:
فرضیه 31:
فرضیه 32:
فرضیه 33:
فرضیه 34:
فرضیه 35:
فرضیه 36:
بحث، تحلیل و نتیجه گیری:
فرضیه اول تحقیق
فرضیه دوم تحقیق:
فرضیه سوم تحقیق:
فرضیه چهارم تحقیق:
فرضیه پنجم تحقیق:
فرضیه ششم تحقیق:
فرضیه هفتم تحقیق:
فرضیه هشتم تحقیق:
فرضیه نهم تحقیق:
فرضیه دهم تحقیق:
فرضیه یازدهم تحقیق:
فرضیه دوازدهم تحقیق
فرضیه سیزدهم تحقیق:
فرضیه چهاردهم تحقیق
فرضیه پانزدهم تحقیق:
فرضیه شانزدهم تحقیق:
فرضیه هفدهم تحقیق:
فرضیه هجدهم تحقیق:
فرضیه نوزدهم تحقیق:
فرضیه بیستم تحقیق:
فرضیه بیست و یکم تحقیق:
فرضیه بیست و دوم تحقیق:
فرضیه بیست و سوم تحقیق:
فرضیه بیست و چهارم تحقیق:
فرضیه بیست و پنجم تحقیق:
فرضیه بیست و ششم تحقیق:
فرضیه بیست و هفتم تحقیق:
فرضیه بیست و هشتم تحقیق:
فرضیه بیست و نهم تحقیق:
فرضیه سی ام تحقیق:
فرضیه سی و یکم تحقیق:
فرضیه سی و دوم تحقیق:
فرضیه سی و سوم تحقیق:
فرضیه سی و چهارم تحقیق:
فرضیه سی و پنجم تحقیق:
فرضیه سی و ششم تحقیق:
مقدمه
بخش اول
جنسیت
سن:
سابقه خدمت:
مرتبه علمی:
میزان تحصیلات:
نوع پست مدیریتی:
جنسیت و نوع مدیریت:
جنسیت و میزان تحصیلات:
جنسیت و مرتبه علمی:
مرتبه علمی و نوع مدیریت:
مربی آموزشیار
مربی
استادیار
دانشیار
استاد
مجموع
میزان تحصیلات و نوع مدیریت:
هوش عاطفی:
مهارت های ارتباطی
راهبرد کنترل:
راهبرد عدم مقابله:
راهبرد راه حل گرایی:
فرضیه 22:
فرضیه 24:
فرضیه 25:
فرضیه 26:
فرضیه 27:
منابع فارسی
· منابع انگلیسی
